Adalet Komisyonu'nda kamuoyunda 6'ncı Yargı Paketi olarak bilinen 24 maddelik ‘Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’  Salı günü görüşülecek. Düzenleme, Hakimler ve Savcılar Kanunu, Noterlik Kanunu ve Türk Ceza Kanunu'nda değişiklikler öngörüyor.

Türk Ceza Kanunu'nun ‘fiyatları etkileme’ başlıklı maddesinde yapılan değişikliğe göre, fiyatları etkileme suçuyla etkin mücadele gerekçesiyle suçun cezası artırılıyor. Buna göre, işçi ücretlerinin, besin veya malların değerlerinin artıp eksilmesi sonucunu doğurabilecek bir şekilde ve bu maksatla yalan haber, havadis yayan veya hileli yollara başvuran kimseye üç aydan iki yıla kadar verilmesi öngörülen hapis süresi, "bir yıldan üç yıla" şeklinde değiştiriliyor.

Danıştay Kanunu’nda yapılacak değişiklikle, sabit üyelerle görev yapan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun, iş yükü dikkate alınarak yargılamada gecikmelere sebebiyet verilmemesi amacıyla mevcut yapısıyla çalışması için belirlenen süre, 31 Aralık 2022'den 31 Aralık 2026'ya kadar uzatılıyor.

Hakimler ve Savcılar Kanunu'nda yapılan değişiklikle, yargıda hakim ve savcı yardımcılığı müessesesi getiriliyor. Yürürlüğü 1 Ocak 2023'te başlayacak uygulamaya göre, hakim ve savcı yardımcılığı süresi 3 yıl olacak. Hakim ve savcı yardımcıları, atanmalarının ardından temel eğitime alınacak. Hakim ve savcı yardımcıları, temel eğitim döneminin sonunda yazılı sınava tabi tutulacak ve aldıkları puana göre en yüksek puandan başlamak üzere ayrı ayrı sıralanacak.

Hakim ve Savcı Yardımcısının Görev ve Yetkileri Belirlendi

• Hakim tarafından tevdi edilen dosya veya evrakı inceleyerek hakime sunmakla;
• duruşma ve keşif işlemlerinde hakime yardımcı olmakla;
• yazı işleri müdürlüğünce hazırlanan evrakı hakime sunulmadan önce kontrol etmekle;
• tensip ve gerekçeli karar taslaklarını hazırlamakla;
• ara kararların icrasına dair iş ve işlemleri yapmakla;
• hakimin istediği konular hakkında hukuki araştırma yapmakla görevli olacak. 

Bu kişiler, mevzuatta belirtilen diğer görevleri ve hakim tarafından verilen benzeri görevleri de yerine getirecek.

Münhasıran hakim veya savcı tarafından yapılması gereken iş ve işlemler, hakim ve savcı yardımcısı tarafından yapılamayacak. Görev döneminde hakim ve savcı yardımcısının Cumhuriyet başsavcılığındaki görevleri ise şu şekilde olacak:

• Savcı tarafından tevdi edilen dosya veya evrakı inceleyerek savcıya sunmak;
• soruşturma işlemleri ile kovuşturma aşamasında savcının görev alanına giren işlerde savcıya yardımcı olmak;
• yazı işleri müdürlüğünce hazırlanan evrakı savcıya sunulmadan önce kontrol etmek;
• soruşturma evrakına ilişkin karar taslakları ile soruşturma ve kovuşturma aşamasında kanun yollarına başvuru taslaklarını hazırlamak;
• her türlü yazışma taslağını hazırlamak, savcının istediği konular hakkında hukuki araştırma yapmak ve mevzuatta belirtilen görevler ile savcı tarafından verilen benzeri görevleri yerine getirmek.

Teklif ile Taşınmazların Satışına İlişkin de Değişiklikler Öngörülüyor

• Noterler, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapabilecek ve bu sözleşmeyi taraflardan birinin talep etmesi, harç ve giderleri ödemesi halinde tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu siciline şerh verebilecek, taşınmaz satış sözleşmesi yapabilecek.
• Noterler, taşınmaz satış başvurusu üzerine başvuru belgesi düzenleyecek, taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamayı dikkate alacak ve taşınmaz satışıyla ilgili diğer kanunlarda yer alan sınırlamalar ile usul ve esasları gözetecek.
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tapu kayıt örneği ve diğer belgeler, tapu bilişim sistemi vasıtasıyla noterlerle paylaşılacak.
• Taşınmaza ilişkin kayıt ve belgelerin eksik olması halinde ilgili tapu müdürlüğünden eksik olan hususlar sistem üzerinden talep edilecek ve eksiklikler tapu müdürlüğünce giderilerek sisteme aktarılacak.
• Noterler, taşınmaz satış sözleşmesiyle ilgili işlemleri bizzat yapacak.
• Tapu kayıt örneği ve diğer belgelerden hak sahibinin belirlenememesi veya satışa engel hukuki bir durumun varlığı halinde noterlerce satış işlemi gerçekleştirilmeyecek.
• Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış sözleşmelerinde sadece tapu harcı alınacak, bu işlemler için ayrıca noter harcı alınmayacak.
• Taşınmaz satış sözleşmeleri damga vergisinden ve bu işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar değerli kağıt bedellerinden istisna olacak. Bu kapsamda yapılan işlemler karşılığında noter ücreti dışında herhangi bir ücret alınmayacak. Noter ücreti taşınmazın değerine göre 500 Türk lirasından az ve 4 bin Türk lirasından fazla olamayacak ve ücret tarifesinde gösterilecek. Bu miktarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanacak.
• Taşınmaz satış işlemleri için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün döner sermaye işletmesine gelir kaydedilmek üzere hizmet bedeli alınacak ve bu işlemler sebebiyle noterlere herhangi bir pay veya aidat ödenmeyecek.

Danıştay ve Yargıtay Kanunlarında da Değişikliğe Gidilecek

• Sabit üyelerle görev yapan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun, şu anki ve muhtemel iş yükü dikkate alınarak yargılamada gecikmelere sebebiyet verilmemesi amacıyla mevcut yapısıyla çalışması için belirlenen süre, 31 Aralık 2022'den 31 Aralık 2026'ya kadar uzatılıyor.
• Danıştay daire sayısının 10'a düşürülmesi için öngörülen süre, 4 yıl daha uzatılıyor.
• Yargıtay Kanunu'nda yapılan değişiklikle, Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu, 8 asıl, 4 yedek olmak üzere 12 üyeden oluşacak.
• Yargıtay Birinci Başkanlık Kuruluna seçilenlerin bir seçim dönemi geçmeden yeniden seçilemeyeceklerine yönelik hüküm yürürlükten kaldırılıyor.

Türk Ceza Kanununda Yapılacak Değişiklikler ise ‘Fiyatları Etkileme’ Başlığı Altında

• "Fiyatları etkileme" başlıklı maddesinde değişikliğe gidilerek fiyatları etkileme suçuyla etkin mücadele edilebilmesi amacıyla suçun cezası artırılıyor. Buna göre, işçi ücretlerinin veya besin veya malların değerlerinin artıp eksilmesi sonucunu doğurabilecek bir şekilde ve bu maksatla yalan haber, havadis yayan veya sair hileli yollara başvuran kimseye üç aydan iki yıla kadar verilmesi öngörülen hapis süresi, "bir yıldan üç yıla" şeklinde değiştiriliyor.
• Fiil sonucu besin veya malların değerleri veya işçi ücretleri artıp eksildiği takdirde cezanın üçte biri oranında artırılmasına yönelik düzenleme ise "yarısı"na çıkarılıyor.
• Fail, ruhsatlı simsar veya borsa tellalı ise cezanın ayrıca "sekizde bir" oranında artırılmasına yönelik maddedeki süre ise "yarısı oranında" olarak düzenleniyor.
• Mal veya hizmet satımından kaçınma suçuyla etkin mücadele edilebilmesi ve stokçuluk faaliyetlerinin önlenebilmesi amacıyla bu suçun cezası da artırılıyor. Belli bir mal veya hizmeti satmaktan kaçınarak kamu için acil bir ihtiyacın ortaya çıkmasına neden olan kişi için "altı aydan iki yıla" kadar öngörülen hapis cezası, "bir yıldan üç yıla" olarak artırılıyor.